Với cái tên ấn tượng và hình ảnh những chùm hoa bền, tươi tắn, Tường vi không chỉ thu hút nhiều người mà việc mua bán cây tường vi cũng từ đó trở thành nhu cầu của một số tập thể và cá nhân để làm nên môi trường xanh, đẹp trong đô thị.
Tên thường gọi và tên khác: Cây Tường vi, hồng nhiều hoa, tường vi Nhật, Dã tường vi, cây tử vi, cây từ bi (có lẽ vì cây này trước đây thường được trồng trong sân chùa, đền, miếu như các cây Sa la, cây Phật tử).
Phân bố cây tường vi:
Tường vi là cây bản địa của Đông Á, xuất hiện nhiều ở Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ. Tại Việt Nam, cây được trồng rất phổ biến làm cảnh và phục vụ cho việc mua bán cây tường vi của người dân.
Đặc điểm hình thái cây tường vi:
Tường vi là cây bụi khá cao 1–2 m; nhánh nâu đậm, gai cong. Lá tường vi mang 5-9 lá chét bầu dục, dài 1,5–3 cm, rộng 0,8–2 cm, chóp tù, gốc tròn, gân bên 8-10 đôi, mép có răng nằm; cuống bên 1-1,5m; lá kèm có rìa lông và dính trọn vào cuống.
Chùy ở ngọn nhánh; hoa rộng 3 cm, cánh hoa 1x1,5 cm, màu trắng, có hương thơm. Quả giả đen hoặc đỏ, nhăn, tròn, dài 7–8 mm.
Hình: Cây tường vi với nhiều màu hoa
Hoa tường vi là loại hoa lưỡng tính. Cụm hoa hình chuỳ ở đầu cành. Nụ hoa hình cầu. Mỗi bông hoa khi nở, xòe ra 6 cánh xoăn có màu đỏ nhạt. Hoa lớn trung bình màu tím hay màu hồng, đôi khi gần trắng với cánh hoa có móng dài, phiến mảnh nhăn nheo. Số lượng nhị tường vi nhiều, quả nang hình cầu, hạt có cánh.
Cây tường vi có tốc độ sinh trưởng trung bình. Cây tường vi ưa thích khí hậu mát, ẩm. Cây hoa tường vi thích hợp làm cây sân vườn, trang trí sân nhà…
Tường vi mọc hoang ở các bụi cây thứ sinh vùng thấp và được trồng làm cây cảnh. Ra hoa tháng 2 đến tháng 5, có quả tháng 9 đến tháng 12.
Hình: Hoa cây tường vi
Tác dụng cây tường vi:
Tường vi được trồng như một loại cây cảnh trang trí, và cũng được sử dụng như một gốc ghép để ghép giống hoa hồng trang trí. Ở vùng Đông Bắc Mỹ, tường vi hiện nay thường được coi là một loài xâm lấn, mặc dù nó đã được du nhập từ châu Á như một biện pháp bảo vệ đất, với mục đích tạo ra một hàng rào tự nhiên để đánh dấu khu vực chăn nuôi và thu hút động vật hoang dã.
Để phân biệt tường vi với hoa hồng bản địa mỹ bởi cụm hoa lớn của nó và mật độ dày đặc của hoa và quả, thường hơn một chục, trong khi đó các loại hoa hồng của Mỹ chỉ có rất ít hoa trên cành.
Hình: Cây tường vi đường kính gốc 18cm
Quả tường vi thường được dùng để chữa phong thấp nhức mỏi, kinh nguyệt không đều, bị đau bụng vì hành kinh. Ở Trung Quốc, rễ được dùng chữa chảy máu cam, phong thấp, bán thân bất toại, rễ tươi chữa đái dầm, người già đi tiểu nhiều lần.
Lá dùng chữa thũng độc, mụn nhọt. Hoa trị nóng ngực oi bức và tâm phiền miệng khát.
Cách trồng và chăm sóc cây tường vi:
Trồng cây tường vi:
- Vị trí đặt chậu: Người chơi hoa nên đặt cây ở ban công, bệ cửa sổ, sân vườn, nếu che mát quá nhiều cây sẽ sinh trưởng yếu, hoa ít hoặc không nở hoa. Vào mùa đông, người trồng nên chôn chậu trong đất để ngoài trời.
- Phân cần được bón cho gốc tường vi sau mùa thu, khoảng tháng 5-6 bón thúc 2 lần. Người chăm sóc cây cần kiểm soát lượng phân đạm để ngăn không cho cây bị lốp. Sau khi hoa nở và tàn cần được cắt bỏ cành hoa, cắt bỏ cành không phù hợp.
Chăm sóc cây tường vi:
- Sâu bệnh: với bệnh ô nhiễm than, người trồng cần phun dung dịch bột đá vôi và lưu huỳnh 0.3-0.5 độ để dự phòng. Đối với những loài sâu bệnh như sâu bông, ve lá, người chăm sóc cây có thể dùng dung dịch 80% DDVP 1000 lần dạng sữa để phun diệt.
- Nước tưới: Cây cần phải được đáp ứng đầy đủ nước, thời kỳ ra hoa càng phải tưới nhiều hơn nhưng cũng phải ngăn không cho tích nước, thời kỳ ngủ đông nên hạn chế tưới cây. 2 năm cây tường vi nên được thay chậu 1 lần, tốt nhất là vào khoảng tháng 3-4.
- Người mua hoa tường vi nên thường xuyên loại bỏ những chồi phát xuất từ gốc, đặc biệt đối với cây trồng trong chậu.
Hàng năm, sau thời kỳ hết hoa, người trồng có thể dùng mũi kéo tách hết phần chồi đến sát thân mẹ. Nếu không thường xuyên bỏ chồi gốc, qua thời gian từ 1-2 năm, cây mẹ sẽ yếu và chết từng phần.
Những điều lưu ý khi phun thuốc trừ sâu cho cây tường vi:
Thuốc trừ sâu được phân thành 2 loại là thuốc diệt sâu và thuốc diệt khuẩn. Một số thuốc trừ sâu có độc tính mạnh nên cần phải đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng. Thông thường, người phun thuốc nên sử dụng thuốc trừ sâu chuyên dùng cho thực vật bán trên thị trường là tốt nhất.
Khi phun thuốc, người chăm sóc cây cần chú ý những điểm sau: Đọc kỹ cách sử dụng thuốc, lúc pha loãng phải tuyệt đối tuân thủ liều lượng pha chế, khi trực tiếp phun phải mang găng tay, khẩu trang, mắt kính, khi phun đứng cách xa cây ít nhất 30cm, phun đều, phun mặt sau lá, nên tiến hành phun vào lúc trời râm mát hoặc gần tối, không có gió.
- Khi các cành đã nở hết hoa, nên cắt cành đó đi, cũng chỉ để lại 2-4 nách lá và lại bón thêm lân và chăm sóc bình thường. Sau khoảng 1 tuần, từ những nách lá kia sẽ cho ra chồi mới và từ những chồi ấy lại cho bạn những chùm hoa.
Nếu chăm sóc cây tường vi tốt, làm đúng như đã nêu trên, bạn sẽ có cây tường vi ra hoa liên lục đến tận.
Cây tường vi có hoa đẹp, màu sắc sặc sỡ và chúng cũng mang đến bóng mát cho các công trình trong đô thị. Từ đó mà việc mua cây tường vi làm cây cảnh công trình cũng trở nên cần thiết hơn.
